Viscositeit classificaties
 
Dynamische viscositeit
Kinematische viscositeit
Viscositeitindex (VI)
ISO 3448 Viscositeitclassificatie voor industriële oliën
AGMA 9005-D94 Viscositeitclassificatie voor industriële tandwieloliën
SAE J300 Viscositeitclassificatie voor motorolie
SAE J306 Viscositeitclassificatie voor transmissie olie
Vergelijkingstabel Viscositeitclassificaties

Calculators:
Dynamische viscositeit / temperatuur
Kinematische viscositeit / temperatuur
Viscositeit Index (VI)
Kinematische viscositeit uitgaande van referentie viscositeit bij 40ºC en VI
Kinematische viscositeit van een mengsel van twee basis oliën
Coaxiaal Cilinder viscositeitsmeter
Cone on plate viscositeitsmeter
Dynamische viscositeit / druk afhankelijkheid
 
 Dynamische viscositeit [Pa·s = cP]
De dynamische viscositeit is de evenredigheidsconstante tussen de schuifspanning τ en de afschuifsnelheid du/dz van een vloeistof, ofwel τ=η du/dz. Een dikke olie resulteert in een hoge afschuifspanning en heeft dus een hoge hoge viscositeit waarde.

De dynamische viscositeit wordt gemeten bij hoge afschuifsnelheden, bijvoorbeeld in de cone on plate of de coaxial cylinder viscometer waarin het koppel veroorzaakt door de viskeuze afschuifkrachten in de vloeistoffilm tussen twee cilinders wordt gemeten.

Wanneer de viscositeit bij twee temperaturen bekend is dan kan de viscositeit bij iedere tussenliggende temperatuur berekend worden door middel van een interpolatie functies zoals die van Reynolds of van Vogel & Cameron.
 
 Kinematische viscositeit [mm2/s = cSt]
De kinematische viscositeit v is het quotiënt van de dynamische viscositeit η en de dichtheid van de vloeistof ρ, ν=η/ρ. Het fysisch principe van de meting is gebaseerd op de tijd waarin een vloeistof onder invloed van de zwaartekracht door een dunne capillaire buis stroomt.

Wanneer de viscositeit bij twee temperaturen bekend is dan kan de viscositeit bij iedere tussenliggende temperatuur berekend worden door middel van de interpolatie functie van Ubbelohde-Walther overgenomen in ASTM D341.
 
Viscositeitsindex ISO 2909 / ASTM D2270-226

De mate waarin de viscositeit afvalt met de temperatuur wordt uitgedrukt in de Viscositeit Index (VI) gestandaardiseerd volgens ISO 2909 / ASTM D2270-226. De VI wordt berekend met de kinematische viscositeit bij 40 en 100ºC. Andersom, met bekende VI en de viscositeit in een van de steunpunten kan de viscositeit in het andere steunpunt worden berekend. Door interpolatie kan de viscositeit vervolgens bij elke andere temperatuur worden berekend.
 
 ISO 3448 Viscositeit classificatie
De ISO viscositietsclassificatie wordt gebruikt in de machine bouw. De referentie temperatuur van 40 °C is gekozen omdat deze temperatuur tijdens bedrijf veel voorkomt. Iedere Viscosity Grade (VG) heeft een ca. 50% hogere viscositeit dan de voorafgaande. De minimum en maximum waarde wijken minder dan 10% af van de middelwaarde. ISO VG 22 refereert aan een viscositeit van 22 cSt ± 10% bij 40°C. De temperatuurafhankelijkheid wordt dan vaak aangeduid met de viscositeitsindex.
 
ISO 3448
Viscositeitsklasse		 Kinematische viscositeit  bij 40°C
[mm2/s = cSt]
Middelwaarde Minimum Maximum
ISO VG 2 2.2 1.98 2.42
ISO VG 3 3.2 2.88 3.52
ISO VG 5 4.6 4.14 5.06
ISO VG 7 6.8 6.12 7.48
ISO VG 10 10 9.0 11.0
ISO VG 15 15 13.5 16.5
ISO VG 22 22 19.8 24.2
ISO VG 32 32 28.8 35.2
ISO VG 46 46 41.4 50.6
ISO VG 68 68 61.2 74.8
ISO VG 100 100* 90 110
ISO VG 150 150 135 165
ISO VG 220 220 198 242
ISO VG 320 320 288 352
ISO VG 460 460 414 506
ISO VG 680 680 612 748
ISO VG 1000 1000 900 1100
ISO VG 1500 1500 1350 1650
Elke tussenliggende viscositeit kan worden verkregen door twee ISO VG basis oliën te mengen >>.
 
AGMA 9005-D94 Viscositeitsclassificatie voor industriële tandwieloliën

AGMA smeermiddel no.

viscositeit
mPa.s bij 40°C

Equivalente ISO viscositeitsklasse(ISO 2448)

EP tandwieloliën
AGMA

min

max

smeermiddel no.

0

28.8

35.2

32

 　

1

41.4

50.6

46

 　

2

61.2

74.8

68

2 EP

3

90

110

100

3 EP

4

135

165

150

4 EP

5

198

242

220

5 EP

6

288

352

320

6 EP

7C 1)

414

506

460

7 EP

8C 1)

612

748

680

8 EP

8AC 1)

900

1100

1000

8 A EP
 
 SAE Viscositeitsklasse van Motor Oliëna — SAE J300 Dec 99
De SAE (Society of Automotive Engineers) viscositeitsklasse wordt gebruikt in de auto industrie. Een SAE-15W40 staat voor een multigrade olie, een SAE-40 voor een monograde oil. Het eerste nummer (15W) refereert naar een viscositeitsklasse bij lage temperatuur (W van winter), terwijl het tweede getal (40) refereert naar de viscositeitsklasse bij hoge temperatuur.
 

Automotive Lubricant Viscosity Grades1
Engine Oils – SAE J 300, Dec. 1999

SAE

Low Temperature Viscosities

High-Temperature Viscosities

Viscosity
Grade

Cranking2 (mPa.s)
max at temp °C

Pumping3 (mPa.s)
max at temp °C

Kinematic4
(mm2/s)
at 100°C

High Shear5 Rate (mPa.s)
at 150°C, 10/s
     

 min  

max

min

0W

6200 at -35

60 000 at -40

3.8

—

—

5W

6600 at -30

60 000 at -35

3.8

—

—

10W

7000 at -25

60 000 at -30

4.1

—

—

15W

7000 at -20

60 000 at -25

5.6

—

—

20W

9500 at -15

60 000 at -20

5.6

—

—

25W

13 000 at -10

60 000 at -15

9.3

—

—

20

—

—

5.6

<9.3

2.6

30

—

—

9.3

<12.5

2.9

40

—

—

12.5

<16.3

2.96

40

—

—

12.5

<16.3

3.77

50

—

—

16.3

<21.9

3.7

60

—

—

21.9

<26.1

3.7
1 All values are critical specifications as defined by ASTM D3244
2 ASTM D5293
3 ASTM D4684. Note that the presence of any yield stress detectable by this method constitutes a failure regardless of viscosity.		 4 ASTM D445
5 ASTM D4683, CEC L-36-A-90 (ASTM D 4741) or ASTM DS481
6 0W-40, 5W-40 & 10W-40 grades
7 15W-40, 20W-40, 25W-40 & 40 grades
 
 SAE Viscositeitsklasse van Transmissie Oliëna — SAE J306 Jan 2005

Automotive Lubricant Viscosity Grades
Gear Oils – Except SAE J 306, 1998

SAE
Viscosity Grade

Maximum Temperature
for a viscosity of
150,000 cP (°C)

Minimum Viscosity
at (cSt) a 100°C

Maximum Viscosity
at (cSt) a 100°C

ASTM D 2983

ASTM D 445

ASTM D 445

70W

-55

4.1

--

75W

-40

4.1

--

80W

-26

7.0

--

85W

-12

11.0

--

80

--

7.0

<11.0

85

--

11.0

<13.5

90

--

13.5

<18.5

110

--

18.5

<24.0

140

--

24.0

<32.5

190

--

32.5

<41.0

250

--

41.0

--
1 Using ASTM D 2983, additional low temperature viscosity requirements may be appropriate for fluids intended for use in light-duty synchronized manual transmission.
2 Limit must also be met after testing in CEC l-45-T-93, Method C (20 hours)		 3 The precision of ASTM D 2983 has not been established for determinations made at temperatures below –40 °C. This fact should be taken into consideration in any producer-consumer relationship.
 
Vergelijkingstabel Viscositeitsclassificaties
ISO 3348
Industrie olie		 AGMA 9005-D94
Tandwiel olie		 SAE J300
Motor olie		 SAE J306
Motor tandwiel olie
1500     250
     
1000 8A  
     
680 8   140
     
460 7  
     
320 6 60 90
   
220 5 50
   
150 4 40
    85 W
100 3 30 80W
   
68 2 20
    75W
46 1
   
32 0 15W
   
22   10W  
     
15   5W, 10W  
10      
7      
3      
2      
ISO en AGMA zijn bij 40°C gespecificeerd. SAE 75w, 80w, 85, 5w, & 10w
zijn gespecificeerd bij lage temperatuur. SAE 90 - 250 en 20 - 50 zijn gespecificeerd bij 100 ºC. Viscositeit klassen zijn onderling gerangschikt door een VI 96 te veronderstellen.

Vuistregel: SUS @ 100ºF / 5 = cSt @ 40ºC.

  
www.tribologie.nl